🦉 Pallas Athena 🦉 Godin Van Wijsheid & Krijgskunst ⚔️

Biografie Athena

Geboorte

Voordat Zeus met Hera ging, was Metis zijn eerste vrouw. Metis was de oceanide van wijsheid en zou Zeus hebben geholpen om zijn vader, Kronos, omver te werpen. Het noodlot had echter andere plannen voor Metis en Zeus; er wordt een voorspelling gedaan dat het eerste kind van Metis en Zeus een vrouw zou zijn die wijzer zou worden dan haar moeder en het tweede kind een zoon zou zijn die machtiger zou worden dan Zeus zelf en dat die gemaakt zou zijn voor heerschappij. Om dit te voorkomen besluit Zeus Metis op te eten toen ze zwanger was van zijn eerste kind. Hiermee dacht Zeus het probleem te hebben voorkomen, maar Metis had andere plannen. Ze bleef in leven in Zeus zijn hoofd en ging zonder dat Zeus het doorhad door met het baren van hun dochter. Nadat Athena was geboren in Zeus zijn hoofd maakte Metis een wapenuitrusting voor Athena en voedde haar op. Op een dag had Zeus ontiegelijk grote hoofdpijn. Zo’n erge hoofdpijn dat hij het gevoel had dat zijn schedel openbrak. Hermes was aanwezig toen Zeus zijn hoofdpijn had en gaf Hephaistos de opdracht om Zeus zijn hoofd open te splijten met een bijl. Uit het hoofd van Zeus kwam Athena vervolgens in volledige wapenrusting tevoorschijn, waarop ze tot de godin van wijsheid en oorlog werd benoemd. 

Athena en haar vriendin Pallas

Nadat Athena was geboren zou Zeus de zoon van Poseidon, Triton, opdracht hebben gegeven om Athena op te voeden. Triton had zelf ook een dochter, Pallas, waarmee Athena samen zou opgroeien. Ze deelde allebei een fascinatie voor het militaire leven. Tijdens een festival zouden de twee een vriendschappelijk duel met elkaar uitvechten. Athena zou eerst de overhand hebben, maar Pallas zou later in het duel de overhand krijgen. Zeus, die als toeschouwer aanwezig was, kon het niet goed hebben om zijn dochter te zien verliezen en besloot Pallas af te leiden met zijn schild, de Aegis. Pallas bleef vol ontzag en verbijstering staren naar de Aegis, zonder dat Athena dit door had. Athena spietste haar speer door Pallas heen, omdat ze dacht dat Pallas het wel zou ontwijken. Uit spijt en verdriet zou Athena het Palladium creëren en zou ze de naam Pallas Athena aannemen, om Pallas voor altijd te eren. Zeus zou Athena ter verontschuldiging zijn schild, de Aegis, geven.

De strijd om Athene

Volgens een mythe zouden zowel Poseidon als Athena bescherm(st)er willen worden van de het gebied Attica, waar de stad Athene grotendeels gevestigd is. Omdat Athena en Poseidon hier ruzie over kregen, besloot Zeus een wedstrijd uit te schrijven; de god die het beste geschenk aan de inwoners van Attica zou geven, zou de bescherm(st)er van de stad worden. En zo geschiedde, beide goden gingen aan de slag om het beste geschenk aan de inwoners van Attica te schenken. Poseidon sloeg in de Akropolis met zijn drietand op de grond waaruit een waterbron ontstond. Waar hij echter geen rekening mee had gehouden was dat hij een zoutwaterbron had gemaakt, waardoor de inwoners er niet veel aan hadden. Athena dacht hier beter over na en besloot om een olijfboom te schenken. De olijfboom geeft fruit, olie en hout waardoor deze een stuk nuttiger werd bevonden als gift. Pallas Athena werd uitgeroepen tot winnares van de wedstrijd, waarop ze de beschermster van het gebied Attica werd. De grootse stad die zich in Attica bevond werd omgedoopt tot de naam Athene. 

Het ontstaan van de Trojaanse oorlog

De Trojaanse oorlog was volgens Homerus de grootste oorlog van zijn tijd. Helden, krijgers en zelfs goden waren betrokken bij de oorlog. En hoe dit allemaal ontstond? Drie godinnen, waaronder Athena, die ruziën over wie het mooiste was. 

Tijdens de bruiloft van Peleus en Thetis waren alle goden aanwezig behalve Eris, godin van de onenigheid. Omdat Eris niet was uitgenodigd besloot ze wraak te nemen. Ze verscheen kort op de bruiloft en liet een gouden appel achter waar ‘’voor de mooiste’’ op stond geschreven. Athena, Aphrodite en Hera vonden allemaal dat zij recht hadden op deze appel, waarop een ruzie ontstond. Als oppergod moest Zeus het oordeel geven aan wie de appel behoorde, maar hij kon niet kiezen tussen zijn eigen dochter, vrouw of de beeldschone Aphrodite. Daarom besloot hij om de Trojaanse prins Paris, die bekend stond om zijn altijd eerlijke oordeel, een oordeel te laten vellen over wie de mooiste van de drie godinnen was. 

Bij Paris aangekomen gooiden de drie godinnen al hun charmes in de strijd. Hera beloofde Paris rijkdom en macht wanneer hij voor haar zou kiezen en Athena beloofde hem grote roem en wijsheid. Paris zwichtte echter voor Aphrodite die hem de liefde van de mooiste vrouw op aarde beloofde, Helena, die de vrouw was van Menelaus, koning van Sparta. Op aanraden van Aphrodite reisde Paris naar Sparta waar Aphrodite ervoor zorgde dat Helena verliefd werd op Paris. Hij nam haar mee terug naar Troje. Menelaus, woedend dat zijn vrouw van hem af was genomen, was uit op wraak en zou de Grieken achter zich scharen om Troje aan te vallen om zijn vrouw terug te krijgen. Hieruit zou vervolgens een strijd van tien jaar ontstaan, de Trojaanse oorlog. Athena, die Paris niet kon vergeven dat hij voor Aphrodite had gekozen, schaarde zich in de Trojaanse oorlog achter de Grieken. 

Athena in de Trojaanse oorlog

Athena speelde een actieve rol binnen de Trojaanse oorlog. Meermaals hielp ze verscheidene helden aan de Griekse kant als Diomedes, Odysseus en Achilles. Ook zou ze zelf meerdere malen het strijdveld hebben betreden om het op te nemen tegen haar halfbroer Ares, die aan de kant van de Trojanen vocht. Dit is niet gek; beide goden vertegenwoordigen immers een verschillende manier van oorlogvoering. Waar Ares bloeddorstig zonder na te denken de strijd betrad, was Athena bedachtzaam en strategisch in haar oorlogsvoering. Dankzij haar bedachtzame, strategische oorlogsvoering wist Athena Ares meermaals te overwinnen tijdens de Trojaanse oorlog. Uiteindelijk zou Athena ook een beslissende rol hebben gespeeld in de Trojaanse oorlog door Odysseus te inspireren om het paard van Troje te maken. 

Bekende mythen met Athena

Athena en Arachne

Athena werd niet voor niets omschreven als de godin van ambachtelijke arbeid. Ze stond volgens de Grieken namelijk bekend als een zeer goede weefster en bedacht volgens hen de strijdwagen en het oorlogsschip. De bekendste mythe die Athena als de godin van ambachtelijke arbeid verbindt is echter de mythe van Arachne. Volgens de mythe kon Arachne ontzettend goed weven en borduren. Zo goed zelfs dat ze Athena uitdaagde voor een weefwedstrijd. Athena vernam dit en besloot in te gaan op de uitdaging. Athena maakte een prachtig kunstwerk waarin ze verschillende triomf verhalen over de goden weergaf. Arachne wist haar echter te overtreffen door een nog verfijnder en mooier kunstwerk in elkaar te weven die de zonden van verscheidene mythes van de goden weergaf. Jaloers en gekrenkt in trots verwoestte Athena het geweefde kunstwerk van Arachne en sloeg haar driemaal met een roede op haar hoofd. De beledigde Arachne kon zo’n belediging niet verkroppen en besloot middels een koord om haar nek haarzelf van het leven te beroven. Vlak voordat ze stierf kreeg Athena echter medelijden met haar redde haar van de dood. Athena was echter nog niet over haar jaloezie heen en veranderde haar in een spin, opdat Arachne voor eeuwig door zou kunnen blijven gaan met het weven. De Grieken verklaarden hiermee hoe spinnenwebben ontstonden. Ook laat het zien dat Athena, ondanks dat ze de godin was van wijsheid en goede raad, zich, net als mensen, ook door emoties kon laten leiden. 

De uitvindster van de fluit

Volgens een mythe zou Athena ook muzikaal aangelegd zijn en zou ze de uitvindster zijn van de fluit. Ze zou er zeer veel op hebben gespeeld tot ze op een dag, via de weerspiegeling van het water, ontdekte dat haar gezichtsuitdrukking er gek uitzag wanneer ze op de fluit speelde. Ze kreeg er bolle wangen van en maakte een raar gezicht, waarop ze besloot de fluit weg te gooien. De sater Marsyas zou de weggegooide fluit hebben gevonden en leerde het instrument te bespelen. Marsyas zou volgens de mythe zo goed worden en overtuigd raken van zijn kwaliteiten op de fluit dat hij Apollo, de god van de muziek, uitdaagde voor een muziekwedstrijd. Apollo accepteerde de uitdaging, onder voorwaarde dat de winnaar de verliezende partij op elke gewenste manier kon bestraffen. Apollo won de muziekwedstrijd en zou Marsyas vastbinden aan een boom en hem levend villen, als straf voor het uitdagen van een god. 

Erichthonius en Athena

Hoewel het bekend was dat Athena altijd als maagd door het leven zou gaan, had Hephaistos een oogje op haar gekregen. Toen Athena niet inging op zijn avances probeerde hij haar te verkrachten, maar zij wist hem te ontvluchten. Tijdens zijn poging kwam er zaad op de dij van Athena, die ze met een doek van haar af zou vegen. Het zaad kwam op de grond terecht en Gaia, moeder en godin van de aarde, werd hierop zwanger en beviel van een kind; een jongen genaamd Erichthonius. Ondanks dat het niet haar kind was, kreeg Athena medelijden en besloot ze om Erichthonius in het geheim onder haar hoede te nemen. Ze borg het kind op in een houten kistje en gaf het kistje in bewaring aan de drie dochters van de Kekrops, de half slang/half mens, die door veel Grieken werd gezien als de stichter van Athene en eerste koning van Attica. Athena gaf het kistje echter enkel onder de voorwaarde dat niemand in het kistje mocht kijken. 

Twee van de dochters van Kekrops werden te nieuwsgierig, opende het kistje, en zagen Erichthonius liggen, omwikkeld door een slang. De slang beet de twee dochters hierop dood. Athena zou Erichthonius opvoeden tot die een volwassen man werd, waarop die later koning van Athene zou worden. omdat Athena hem op zou hebben gevoed zou die een tempel stichten ter ere van haar, waarvan hedendaags nog steeds overblijfselen van te vinden zijn. De slang zou zijn symbool zijn, waardoor Athena later ook in verband zou worden gebracht met de slang. 

Medusa

Tegenwoordig kennen we Medusa als de vrouw met kronkelende slangen als haar, die iedereen die haar aankijkt in steen verandert. Medusa was voordat ze de vrouw met het slangenhaar werd echter een beeldschone aanhangster van Athena. Om haar toewijding aan Athena te laten zien en haar te eren besloot ze, net als Athena, als maagd door het leven te gaan. Tot Poseidon zijn oog liet vallen op de beeldschone Medusa. Hij wist haar te verleiden, waarop ze vervolgens de liefde bedreven in Athena haar tempel. Athena was woest en besloot het ooit zo mooie haar van Medusa te veranderen in kronkelende slangen. Daarnaast maakte ze haar gezicht zo afschuwelijk dat iedereen die haar aan zou kijken in steen werd veranderd. Hiermee eindigde de toorn van Athena echter nog niet. Ze zou de Griekse held Perseus helpen bij het doden en onthoofden van Medusa. Toen Medusa onthoofd werd, zou ze geboorte hebben gegeven aan Pegasus en Chrysaor. Perseus zou het hoofd van Medusa later hebben geschonken aan Athena, die het vervolgens op haar schild zou plaatsen om vijanden te verstenen.  

De beschermster van helden

Hoewel de goden zich vaker mengden in het leven van stervelingen, had Athena een unieke rol op zich genomen. Zij werd gezien als de beschermster en begeleidster van helden tijdens hun reis. Ze hielp enkele van de meest bekende helden van de Griekse mythologie tijdens hun reis als Odysseus, Herakles, Perseus, Jason, Bellerophon en Diomedes. Hieronder worden enkele van deze helden en de rol die Athena hierin vervulde kort toegelicht.

Herakles

De bekendste en sterkste van alle Griekse helden: Herakles. Athena zou Herakles meermaals helpen tijdens zijn avonturen. Allereerst bij het voltooien van zijn twaalf werken. Bij het zesde, elfde en twaalfde werk speelde Athena een belangrijke rol in het voltooien van zijn opdracht. Bij het zesde werk gaf ze Herakles het idee de rammelaar te gebruiken waardoor hij de Stymphalische vogels wist te verjagen. Bij het elfde werk gaf hij de gouden appels aan Athena, die ze vervolgens weer terug zou brengen naar de Hesperiden. 

Perseus

Tijdens zijn opdracht om het hoofd van Medusa te nemen kreeg Perseus ook hulp vanuit Athena. Ze gaf hem allereerst de tip om naar Graeae te gaan zodat hij achter de verblijfplaats van Medusa kon komen. Vervolgens zou ze Perseus haar gepolijste schild hebben gegeven. Via dit schild kon Perseus in de weerspiegeling van het schild Medusa zien, zonder dat hij versteend zou raken. Ook gaf ze Perseus een speciale zak waar hij Medusa’s hoofd in kon doen, omdat de ogen van Medusa mensen nog altijd konden verstenen, ook nadat ze gedood was. Als dank en om Athena te eren zou Perseus uiteindelijk het hoofd van Medusa aan Athena schenken, die het vervolgens op haar schild, de Aegis, plaatste.  

Jason

Een van de grootste helden verhalen in de Griekse mythologie: Jason die met zijn Argonauten op zoek gaat naar het gouden vlies. Athena zou aan de basis staan van deze mythe door te helpen met het bouwen van het schip, de Argo. Ook zou Athena tijdens de reis meermaals verschillende Argonauten te hulp schieten bij hun avonturen. 

Bellerophon

Bellerophon is een Griekse held die de Chimaera moest doden. Athena had echter al gauw in de gaten dat Bellerophon het zonder haar hulp nooit zou redden. Daarom stuurde ze ofwel Pegasus naar hem, ofwel gaf ze Bellerophon een gouden hoofdstel waarmee hij Pegasus kon temmen. Mede dankzij Pegasus wist Bellerophon de Chimaera uiteindelijk te overwinnen. 

Diomedes

Tijdens de Trojaanse oorlog was Diomedes de favoriete krijger van Athena. Hij zou de meeste hulp krijgen op het slagveld van alle krijgers. Ze hielp Diomedes om Ares te verslaan door de onzichtbare helm van Hades te dragen. Elke keer als Ares, vermomd als krijger aan de Trojaanse kant, Diomedes wil verwonden met zijn speer, slaat de onzichtbare Athena de speer weg. Diomedes wist Ares uiteindelijk te verwonden, waarop Ares net zo’n luide kreet uit zou slaan als 10.000 mannen tegelijk zouden uitslaan. Ares trekt zich hierop terug tot Olympus en beklaagt zich tegenover Zeus over Athena. Mede door deze actie besluit Zeus om alle goden terug te roepen van het Trojaanse slagveld. 

Odysseus

Het is niet gek dat iemand die zo slim en listig als Odysseus was, in de gunst van Athena stond. Ze zou Odysseus helpen met het verzinnen van de list van het Trojaanse paard en zou hem doorgaans in verschillende vormen helpen met zijn tienjarige reis naar huis. Ook zijn zoon zou Athena meermaals helpen met de zoektocht naar zijn vader. Athena is tijdens Odysseus zijn reis constant aanwezig en manipuleert evenementen op een dusdanige wijze dat ze constant in het voordeel van Odysseus uitvallen. 

Kenmerken Pallas Athena

Beschrijving van de godin Athena

Athena wordt altijd afgebeeld als een wijze, doordachte en slimme godin. Ze hielp en beschermde de helden die vorm gaven aan de Griekse mythologie. Toch blijkt uit de vele mythes dat zij ook haar zwakke punten had. Zo was ze meermaals jaloers en kon ze zich laten leiden door wraakgevoelens. Ondanks dat ze dus vaak als wijze, raadgevende godin wordt weergegeven laat het zien dat ook zij, als godin van de wijsheid, zich zo nu en dan kon laten leiden door emoties. Emoties die haar soms niet altijd de eerlijke beslissing moeten nemen. De Grieken omschreven hun goden vaker met menselijke eigenschappen. Goden en godinnen hadden, net als mensen, zowel goede als slechte eigenschappen. Athena was hier geen uitzondering op. 

Uitbeelding en attributen Athena

Athena werd meermaals in de Griekse kunst afgebeeld, vooral in Athene. Vaak droeg ze een Chiton (een oudgrieks kledingstuk) of werd ze in volle wapenrusting uitgebeeld. Ze stond bijna altijd met een Korinthische helm uitgebeeld, een speer, en samen met haar schild de Aegis en Medusa’s slangenhoofd op de Aegis gevestigd. Dieren die je vaak bij haar uitgebeeld zag waren een uil, wegens de wijsheid, of slangen, wegens Medusa. Ook de olijfboom zag je veelvuldig bij Athena terug als symbool, doordat ze deze volgens de mythe aan de stad Athene had geschonken, waarop ze beschermster van Athene zou worden.